FIZJOTERAPIA STAWÓW SKRONIOWO-ŻUCHOWYCH
Zaburzenia stawów skroniow-żuchwowych
Staw skroniowo–żuchwowy, SSŻ – to staw, który łączy ze sobą żuchwę z czaszką, a dokładnie z kością skroniową czaszki. Staw ten jest jednym z najczęściej używanych stawów w ciele człowieka. Odpowiada on bowiem za różnego rodzaju przesunięcia żuchwy. Pozwala na podnoszenie, obniżanie, wysunięcie, cofnięcie oraz na poruszanie żuchwą na boki. Korzystamy z niego praktycznie cały czas podczas mówienia, oddychania, jedzenia oraz podczas mimiki twarzy. Niestety im częściej z czegoś korzystamy tym większe ryzyko wystąpienia dysfunkcji tej struktury. Problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym oraz w jego okolicy mogą pojawić się niezależnie od wieku czy płci. Niektóre dysfunkcje częściej spotykane są u kobiet niż u mężczyzn
Rodzaje zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych
- Zwłóknienie torebki stawowej – dysfunkcja ta polega na powstaniu zrostów, które zmniejszają mobilność torebki stawowej. W konsekwencji zmniejsza się ruchomość stawu. Pacjenci cierpiący na to schorzenia odczuwają ból podczas najprostszych czynności – mówienie czy jedzenie. Do zwłóknienia torebki stawowej najczęściej dochodzi po przebytym urazie lub jako powikłanie po stanie zapalnym.
- Zaburzenia mięśniowe – najczęstszym objawem tej dysfunkcji jest zwiększone napięcia mięśni w okolicach SSŻ, oraz ból podczas poruszania żuchwą. W leczeniu tego schorzenia świetnie sprawdza się terapia punktów spustowych wzbogacona o terapie manualną.
- Porażenie nerwu twarzowego – dysfunkcja nie tylko ortopedyczna czy stomatologiczna ale głównie neurologiczna. Do porażenia nerwu dochodzi najczęściej w wyniku urazu, zabiegów chirurgicznych lub po stanie zapalnym. Rzadziej, schorzenie to może pojawić się na skutek sarkoidozy, stwardnienia rozsianego lub nowotworu. W terapii wykorzystujemy mobilizację przy pomocy terapii manualnej i elektrostymulacji. Głównymi objawami jest opadanie kącika ust po stronie porażenia nerwu, upośledzenie łzawienia i/lub wydzielania śliny.
- Bruksizm – mimowolne, nieświadome zaciskanie zębów, często z siła znacznie większą niż ta wykorzystywana podczas jedzenia rzeczy twardych. Pacjenci cierpiący na bruksizm skarżą się na przewlekłe bóle głowy i szczęki.
- Wady zgryzu – problem stomatologiczny. Nieprawidłowy zgryz przejawia się najczęściej u dzieci, chociaż czasem diagnozowany jest również u osób dorosłych. Wada zgryzu to nieprawidłowa budowa szczęki.
Do jakiego lekarza z problemami ze szczeka??
Wszystko zależy od specyfiki dysfunkcji. W przypadku w/w porażenia nerwu twarzowego powinniśmy udać się do neurologa. Zaburzenia mięśniowe powinny być skonsultowane z ortopedą. Bardzo często dysfunkcje SSŻ diagnozowane są zupełnie przypadkowo podczas rutynowej wizyty u stomatologa. Pacjenci, którzy korzystają z fizjoterapii stawów skroniowo-żuchwowych często skierowani są na rehabilitację przez laryngologów i otolaryngologów. Niezależnie od dolegliwości bólowych i objawów nie powinniśmy diagnozować się na własną rękę. Zawsze gdy zauważymy w naszym ciele niepokojące nas objawy powinniśmy zapisać się do lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz POZ zbada nas oraz w razie konieczności skieruje do właściwego lekarza specjalisty.
Kto może skorzystać z rehabilitacji stawów skroniowo – żuchwowych?
Fizjoterapia SSŻ znana często pod nazwą fizjoterapia stomatologiczna skupia się głównie na terapii manualnej. Warto podkreślić, że nie jest to jedyna forma leczenia. Bardzo często fizjoterapeuci decydują się na pomoc w postaci zabiegów fizykalnych – elektrostymulacja, fala uderzeniowa, laseroterapia. Terapia manualna opiera się głównie na mobilizacji tkanek miękkich. Ważnym elementem leczenia jest dobór odpowiedniego zestawu ćwiczeń, które pozwolą na zwiększenie mobilności stawu. W przypadku problemów natury mięśniowej a głównie napięciowej często wykorzystuje się suche igłowanie. Igłoterapia polega na precyzyjnym wbiciu specjalnie do tego przystosowanej igły w specyficzne miejsca zwane punktami spustowymi. W trakcie procesu leczenia wykorzystuje się również masaż oraz pinoterapię.
Jak rehabilitować staw skroniowo żuchwowy??
Dysfunkcji narządu żucia nie można bagatelizować. Brak leczenia lub nieprawidłowa terapia mogą skutkować odczuwaniem dyskomfortu przez całe życie. Rehabilitacja stomatologiczna u pacjentów z problemami mięśniowo szkieletowymi jest wysoce skuteczna. Istotnym czynnikiem wpływającym na prawidłowy proces leczenia jest czas. Konsultacja z fizjoterapeutą powinna odbyć się najszybciej jak to możliwe. Odwlekanie fizjoterapii skutkować może zmianami w stawie np. zwłóknienie torebki stawowej. Odpowiednie leczenie nie tylko zniweluje objawy takie jak ból ale również pomoże w usunięciu przyczyny dysfunkcji.
Jakie są korzyści z leczenia stawów skroniowo-żuchwowych?
Do fizjoterapeuty powinniśmy zgłosić się jak najszybciej jest to możliwe i zawsze po przebytym urazie czy chorobie. Specjalista na wizycie przeprowadzi dokładny wywiad, odpowiednio zbada nas w obrębie stawu i szczęki. Na podstawie diagnozy rozpisze plan rehabilitacji. Podczas trwania wizyty powinniśmy odpowiadać szczegółowo na każde zadane pytanie. Rzetelny wywiad to fundament prawidłowego leczenia. Bardzo często lekarze specjaliści, głównie stomatolog, neurolog czy laryngolog sami skierują pacjenta na rehabilitacje. W sytuacji gdy nasz lekarz zaleci nam konsultacje z fizjoterapeutą nie powinniśmy tego bagatelizować.
Jakie zabiegi na staw skroniowo-żuchwowy?
Ilość możliwych zabiegów jakie fizjoterapeuta może zastosować w celu leczenia stawu jest duża i zależna od typu dysfunkcji. Najczęściej wykorzystuje się techniki terapii manualnej m.in.:
- masaż leczniczy
- masaż tkanek miękkich
- pinoterapia
- kinesiotaping
- mobilizacje mięśni
- mobilizacja stawu
- trakcje stawu
Plan leczenia bardzo często jest rozszerzony o zabiegi fizykalne m.in.:
- elektrostymulacja
- laseroterapia
- fala uderzeniowa
- leczenie ultradźwiękami
W przypadku dysfunkcji o charakterze mięśniowym w leczeniu wykorzystuje się igłoterapie.
Jak rozluźnić staw skroniowo-żuchwowy?
Niezależnie od rodzaju dysfunkcji nie powinniśmy leczyć się na własną rękę bowiem nieumiejętne leczenie może przynieść więcej problemów niż korzyści. W przypadku chorób stawów skroniowo- żuchwowych a zwłaszcza jeżeli dolegliwości dotyczą układu mięśniowo szkieletowego możemy wspomagać się rehabilitacją w warunkach domowych. Ważne jest to aby każda nasza czynność była poprzedzona konsultacją z fizjoterapeutą. Warto jest na wizycie poprosić specjalistę o wskazówki i wytyczne co dodatkowo możemy robić w domu aby zwiększyć skuteczność leczenia. Jeżeli fizjoterapeuta nie będzie miał żadnych przeciwwskazań, rozpiszę nam zestaw ćwiczeń oraz pokaże w jaki sposób możemy samemu masować swoje ciało aby rozluźnić staw skroniowo żuchwowy i przyspieszyć rehabilitację.
